کارکرد و جایگاه جواهر و زیورآلات در نقاشی های دوره قاجار

توضیحات

نقاشی قاجار را میتوان بهمثابه دورهگذار و تحولپذیریهای بنیانی هنر نقاشی ایران قلمداد کرد که
عنصر تزیین و آذینگری در آن بهشدت مورد توجه واقع میشود. نمایش جواهرات سلطنتی و زیورها
و گوهرهای آن در پیکرهنگاری دوره قاجار یکی از رویکردهای اصلی تامین جلوه و شکوه پرده نقاشی
و موضوع آن است. کاربرد جواهر و زیورآالت در پردههای نقاشی قاجار پیش از آن که بهسلیقه و
تشخیص فردی هنرمند نقاش بستگی داشته باشد، بهسلیقه و تشخیص زیباشناختی عمومی که در
این دوره رایج است، بستگی دارد. گرایش عمومی در بین درباریان به زیورآالت و تجمالت، در نوع
پوشش و تزیینات ابنیه و لوازم آنها مشهود است و در واقع نقاشی و بهخصوص پیکرهنگاری درباری
مکتب قاجار گونهای تولید هنری برای پاسخ به این غریزه و قریحه است.
بررسی و تحلیل رویکرد تجملگرایانه در آثار نقاشی دوره قاجار، گرایش افراطی به جواهر و زیورآالت
در این نقاشیها را توجیه میکند. استفاده از زیورآالت و جواهرات سلطنتی در نقاشی درباری دوره
قاجار با توجه به ارزش نمادین آن در قدرت سیاسی بیش از آن که زاده سلیقه زیباشناختی هنرمند
نقاش باشد، تابع مقتضای اشرافیگرای سفارشدهنده و حامی آن است.
آشنایی نقاشان با فنون و گرایشهای نقاشی اروپا و ورود فن عکاسی به ایران نیز از جمله دیگر
عناصر تاثیرگذار بر توجه و تاکید به آذینگری در نقاشی درباری قاجار محسوب میشوند.